४.ओंकारेश्वर

ओंकार अमलेश्वर हे चौथे ज्योतिर्लिंग. मध्यप्रदेशातील नेमाड जिल्हयात नर्मदा नदीच्या काठावर हे लिंग आहे. जवळच ओंकार मांधाता नगरी आहे. येथे नर्मदा नदीस ओंकाराचा आकार आहे, म्हणून याला ओंकारेश्वर असेही म्हणतात. कार्तिकी पौर्णिमा व शिवरात्री या दिवशी येथे खूप मोठी यात्रा भरते.
एकदा काय झाले, विंध्य पर्वताला फ़ार गर्व झाला.एकदा नारदमुनी त्याच्याकडे आले होते. तेव्हा विंध्य म्हणाला, " माझ्या इतका मोठा जगात कोणीच नाही. खरे आहे की नाही?" तेव्हा नारदमुनी हसून म्हणाले,"नाही, तुझ्यापेक्षा हिमालय श्रेष्ठ आहे.सगळे देव त्याला मान देतात."
हे एकून विंध्याला दुःख झाले.मग त्याने सहा महिने शंकराची आराधना केली. शंकर प्रसन्न झाले. ओंकाररुपात शंकर प्रकट झाले.ते म्हणाले,"विंध्या ,मी तुझ्यावर प्रसन्न झालो आहे. तुला हवा तो वर माग."
या वरदानामुळे विंध्य पर्वताला आनंद झाला. आनंदित झालेले देव व ऋषी तेथे आले. त्या सर्वांनी शंकराची पूजा केली. मग ते सर्वजण हात जोडून म्हणाले,"भगवान महादेवा, सर्व लोकांच्या कल्याणासाठी तू येथेच कायमचा रहा."
तेव्हा शंकर म्हणाले,"तथास्तु!" आणि शंकर गुप्त झाले. तेथे दोन शिवलिंगे प्रकट झाली. एका लिंगात शंकराने ओंकारेश्वर नावाने प्रवेश केला व दुसऱ्या लिंगात अमरेश्वर किंवा अमलेश्वर या नावाने प्रवेश केला. अशी ही ओंकार व अमलेश्वर दोन ज्योतिर्लिंगे निर्माण झाली.
नंतर सर्व देव व ऋषी त्या लिंगाची पूजा करुन निघून गेले. येथे शंकराची जो पूजा करतो त्याच्या सर्व इच्छा पूर्ण होतात.